Dogoterapia i zooterapia Przemyśl

About Me

Terapia, w tym również szeroko pojęta interakcja z udziałem zwierząt jest nierozerwalnie związana z historią ludzkości, ponieważ udomowione dziś zwierzęta brały czynny udział w naszej ewolucji.

Historia tzw. współczesnej animaloterapii sięga lat 30-tych ubiegłego wieku, zauważono wówczas, że strach zwierzęcia poprzez proces identyfikacji może przenieść się na człowieka. Ponad 20 lat później psychiatra B. Levinson nawiązał kontakt z niepełnosprawnym chłopcem za pośrednictwem swojego psa a następnie zwrócił uwagę środowiska naukowego na korzyści płynące z kontaktu ze zwierzętami. Kolejni badacze (m.in. psychiatrzy Sam i Elizabeth Corson) opracowali metodę terapii zwaną psychoterapią z udziałem zwierzęcia i wprowadzili ją na oddział psychiatryczny Stanowego Uniwersytetu Ohio, na którym pracowali. Wyniki ich badań pokazały, że osoby chore, którym pozwolono na kontakt z psem, nabrali szacunku do własnej osoby, pewności siebie i niezależności. Pomimo zadowalających wyników Corsonowie podkreślali, iż terapia z udziałem psów może być jedynie terapią wspomagającą, ale nigdy nie zastąpi innych terapii.

Za prekursora terapii z udziałem kotów uważana jest z kolei Nisa de Silveira, brazylijska psychiatra, która w latach 60. ubiegłego wieku zauważyła, że opieka nad kotem i budowanie z nim więzi emocjonalnych może przyczynić się do rehabilitacji osób niepełnosprawnych intelektualnie. Jako pierwszy lekarz wprowadziła ona również koty do szpitali (najczęściej były to kocięta, które potem zostawały w szpitalu jako koci terapeuci-rezydenci), prowadziła dokumentację opisową - jak obecność tych zwierząt wpływa na poprawę stanu psychicznego, a także badania nad uczuciowymi relacjami między pacjentami a kotami. Z obserwacji wynikało jasno, że w momencie powierzenia opieki za zwierzę rodziła się w osobach chorych odpowiedzialność za słabszą istotę. Koty stały się stymulatorami do okazywania uczuć.

Kolejne zajęcia terapeutyczne na szerszą skalę z udziałem zwierząt domowych rozpoczął w latach 70-tych we Francji lekarz weterynarii i twórca Towarzystwa Studiów Psychosocjologicznych i Medyczno- Pedagogicznych nad relacjami Dzieci Zdrowych i Nieprzystosowanych ze Zwierzętami Domowymi. Od tego momentu powstało i wciąż powstaje wiele organizacji, których priorytetem jest propagowanie zajęć terapeutycznych ze zwierzętami. Początkowo zwierzęta były traktowane dość przedmiotowo, ponieważ podmiotem w czasie zajęć był wyłącznie człowiek, dziś coraz więcej organizacji stara się propagować udział zwierząt w terapii, edukacji i aktywizacji ludzi z pełnym zrozumieniem i uszanowaniem naturalnych potrzeb i dobrostanu zwierząt. Z pewnego więc narzędzia pracy, zwierzę staje się w końcu równoprawnym partnerem a nawet „współterapeutą”.

W ramach animaloterapii (Animal Assisted Intervention) możemy przede wszystkim wyróżnić:

- dogoterapię (kynoterapię)- interakcje z udziałem psów,

- hipoterapię - interakcję z udziałem koni
- felinoterapię - interakcje z udziałem kotów

-alpakoterapię - interakcje z udziałem alpak

-onoterapię- z udziałem osłów

- zajęcia/interakcje z udziałem tzw. małych zwierząt udomowionych, np. szczurki, króliki

- zajęcia/interakcje z udziałem zwierząt gospodarczych, zwłaszcza owiec i kóz

oraz wciąż popularną, choć na szczęście dla tych zwierząt coraz rzadziej stosowaną delfinoterapię, czyli interakcje z udziałem delfinów.

Animaloterapia (zwłaszcza dogoterapia i felinoterapia) to interakcja z psem/kotem, mająca działanie motywacyjne, rekreacyjne, edukacyjne lub terapeutyczne w zależności od rodzaju zajęć. Jest to także metoda wspomagająca proces rozwoju. Już samo spędzenie kilkunastu minut w obecności zwierzęcia powoduje spadek ciśnienia krwi, poziomu kortyzolu czy adrenaliny. Wydzielona jest natomiast oksytocyna i prolaktyna a to wpływa pozytywnie na nasz nastrój i kontakty społeczne, co szczególnie jest istotne w przypadku dzieci, seniorów i osób z różnymi zaburzeniami.

Animaloterapia wykorzystuje pozytywne oddziaływanie zwierzęcia na człowieka i przynosi korzyści we wszystkich obszarach funkcjonowania człowieka, a więc zarówno w sferze psychicznej i fizycznej, intelektualnej i społecznej. Psy i inne zwierzęta dają uczestnikom zajęć oparcie emocjonalne, kochają i ufają bezgranicznie, nie oceniają, są bezinteresowne i niwelują poczucie osamotnienia, pozwalając przy tym zapomnieć o problemach, bo skupiają uwagę na czworonogu.

Zwłaszcza dziecko w kontakcie ze zwierzętami jest szczere i nie obawia się pokazywać swoich uczuć i uczy się, rozwija umiejętności odczuwania i wyrażania emocji. Dzieci mające kontakt ze zwierzętami wchodzą w życie z dużym poczuciem odpowiedzialności i głęboką zdolnością empatii.

Dzieci uczestniczące w zajęciach edukacyjnych z udziałem zwierząt zwiększają swój zasób słów, mowę bierną i aktywną. Rozwijają samoobsługę i wrażliwość słuchową, dzięki odgłosom towarzyszącym w zabawie.

Korzyści płynące z dogoterapii i innych aniamaloterapii:
- redukcja stresu i zapewnienie bezpieczeństwa,

- nawiązanie kontaktu fizycznego i psychicznego oraz wytworzenie więzi,

- wspomaganie nauki, terapii, czy aktywności fizycznej-pies to w końcu motywator do różnego rodzaju działania i aktywności,

- poprawa zdolności manipulacyjnych i koordynacji ruchowej,

- wspomaganie leczenia i niwelowanie bólu ,

- poprawa zdrowia psychicznego,

- zaspokojenie kontaktu emocjonalnego,*

Bibliografia:

White Paper on Animal Assisted Interventions/AHAIO
„Dogoterapia. Terapia z udziałem psa. Podstawy kynopedagogiki”. K. Sipowicz, E. Najbert, T. Pietras PWN
„Dogoterapia we wspomaganiu nauki i usprawnianiu techniki czytania”, B. Kulisiewicz,
A. M. Kokocińska, Zooterapia z elementami etologii
B.Kulisiewicz Pies w terapii,
J. Crawford, Therapy Pets
N. Bekasiewicz, Czy zwierzęta potrafią leczyć
A. Franczyk, K. Krajewska, J. Skorupa, Baw się poprzez animaloterapię
Kocie sprawy. Ludzkie sprawy z kocich łapach
Konferencje AAI